Eropaf! is betrokken bij onderzoek naar de effectiviteit van het Amsterdamse project ‘Van Overleven Naar Leven’. Daarin krijgen gezinnen met velerlei problemen intensieve begeleiding, terwijl ze toch hun autonomie kunnen behouden.
In 2017 is SEZO, organisatie voor maatschappelijk werk, gestart met het project “Van Overleven Naar Leven” (VONL) in de Amsterdamse Lodewijk van Deysselbuurt. Dit project loopt tot en met 2020. Een team gaat aan de slag om gezinnen te helpen die in situatie van armoede en geldproblemen te helpen hun leven weer op orde te krijgen.
Het gaat om gezinnen waarvoor een regulier traject van ondersteuning niet voldoende is. Het bijzondere aan de ondersteuning is dat dit gebeurt door een ‘tandem’ van een betaalde ervaringsdeskundige en een outreachend maatschappelijk werker. Dit team werkt vanuit de presentietheorie, wat wil zeggen dat het aansluiting zoekt bij de leefwereld van de gezinnen en dat het henzelf prioriteiten laat stellen. Het gezin krijgt wat dat betreft zeggenschap over hun eigen problemen en de aanpak ervan.
Negentig gezinnen
Er is gestart met een team van twee ervaringswerkers en twee maatschappelijk werkers, beiden met een caseload van ruim twintig gezinnen (peilmoment november 2018). In december 2018 is het derde tandem aan het team toegevoegd. Het aantal gezinnen dat het team wil bereiken ligt op negentig.
Gaandeweg wordt er een effectieve werkwijze ontwikkeld om de gezinnen te bereiken en hen stappen te laten zetten naar verbetering van hun situatie.
De Hogeschool van Amsterdam onderzoekt nu de werkbare elementen van de werkwijze. Zij interviewen deelnemende huishoudens aan het begin en aan het eind van het traject. Aan de hand van de uitkomsten van het onderzoek gaat het team passende nazorg ontwikkelen om er zeker van te zijn dat het in de toekomst goed blijft gaan met de gezinnen.
Eerste ervaringen
De eerste ervaringen zijn positief. Door de inzet van ervaringswerkers wordt betrekkelijk vlot een vertrouwensrelatie met cliënten opgebouwd. Zo komt de situatie van het gezin al meteen goed in beeld. De gezinnen hebben niet alleen geldzorgen, er blijken vaak ook problemen op andere leefgebieden te spelen.
De caseload is relatief laag en dat betekent dat het tandem veel tijd aan elk gezin kan besteden. Door deze manier van werken kunnen er snel vorderingen worden gemaakt. Het team heeft de indruk dat hun interventies ook op langere termijn effectief zijn. Dit onderzoekt Eropaf! middels de zogeheten effectencalculator.
Effectencalculator
We onderzoeken vijf casussen. Samen met onder andere (de volwassene(n)uit) het gezin en het tandem maken we reconstructie van de gebeurtenissen. Het verhaal van het gezin wordt op een tijdlijn geplaatst. Welke problemen spelen er, welke acties zijn ondernomen? Wat heeft het opgeleverd?
We kijken met een brede blik, dus niet alleen naar de directe interventies, maar ook naar de effecten die dit heeft op andere leefgebieden. Door na te ga hoe het zou zijn gelopen als er geen bemoeienis vanuit het project VONL was geweest, kunnen we een vergelijking maken en kunnen we de meerwaarde van VONL inzichtelijk maken. Deze aanpak biedt ons handvatten om vanuit de casuïstiek zicht te krijgen op de meerwaarde van de intensieve en outreachende aanpak in het project VONL.
Intensieve methode
Onze aanpak heeft haar wortels in de casuïstiek, wordt mede uitgevoerd door direct betrokken professionals en gezinsleden, is meer coachend dan beoordelend en kijkt naar de kosten en baten zowel vanuit kwantitatief als kwalitatief oogpunt.
Het is een intensieve methode die een rijkheid aan gegevens oplevert, in lijn met de uitgangspunten van VONL, aansluitend bij de leef- en denkwereld van betrokkenen (gezin én professionals). De onderzoekers van Eropaf! verwachten hiermee een mooie aanvulling te bieden op het langer lopende onderzoek vanuit de Hogeschool van Amsterdam.
Meer weten over het project Van Overleven naar Leven? Lees dan het interview met projectleider Marlijn Oosterhof.
Meer weten over de inzet van de effectencalculator door ons team? Neem contact op met onderzoeker Catelijne Akkermans: catelijne@eropaf.nl.
Foto: jpmm (Flickr Creative Commons)